Këtë fundjavë, Vladimir Putin do të fitojë një tjetër mandat si president i Rusisë.
Zgjedhjet, natyrisht, do të manipulohen në favor të Putinit, ashtu siç kanë qenë të gjitha zgjedhjet e tij të kaluara.
Megjithatë, mandati i ardhshëm i Putinit si president ka qenë në qendër të diskutimeve duke përfshirë atë që ka të ngjarë të nënkuptojë brenda dhe jashtë Rusisë.
Dhe kjo është edhe më befasuese duke pasur parasysh se regjimi i Putinit është padyshim më i destabilizuar tani se sa ka qenë ndonjëherë.
Vetëm që nga vera e kaluar, Rusia ka parë një kryengritje të papritur, të udhëhequr nga një milici renegate që gati marshoi drejt Moskës; trazirat e tërbuara antisemite, ku shërbimet e sigurisë nuk gjenden askund; dhe protestat shpërthejnë në vende normalisht të qeta si Bashkortostan.
Askush nuk mund të thotë se çfarë paraqesin këto ngjarje.
Por është e qartë se lufta në Ukrainë ka ndihmuar që situata e brendshme e Rusisë të jetë më e paqëndrueshme sesa ka qenë në dekada dhe të gjitha llojet e skenarëve të mundshëm të së ardhmes nuk janë më të paimagjinueshme.
Kështu që është një kohë e mirë për të menduar për to.
Duke marrë parasysh të paktën rrugët e mëposhtme – dhe gjasat e mbërritjes së tyre në një të ardhme jo shumë të largët – Perëndimi mund të fillojë të përgatitet në përputhje me rrethanat, veçanërisht në aspektin e strategjisë dhe politikës.
Ne dimë shumë për të kaluarën e Rusisë dhe shumë për të tashmen e Rusisë. Por çfarë ndodh me të ardhmen e Rusisë?
Më poshtë janë pesë skenarë që Rusia mund (ose mund të mos përjetojë) deri në fund të mandatit të ardhshëm të Putinit në vitin 2030.
Skenari 1: Lulëzimi i Demokracisë (Gjasat: 5-10%)
Pse mund të ndodhë: Siç ilustruan revolucionet antikomuniste, antikoloniale në 1989 në Evropën Lindore, regjimet totalitare mund të mbështeten në kala rëre dhe shpejt shkërmoqen përballë lëvizjeve demokratike.
Vendimmarrja katastrofike e Putinit në Ukrainë ka pasur tashmë efekte të paparashikuara, të cilat vetëm do të vazhdojnë të gjenerojnë pakënaqësi.
Dhe kjo ishte e vërtetë edhe para vdekjes së dyshimtë të Alexei Navalny në burg.
Ndërsa Navalny mund të ketë qenë lideri më i shquar i lëvizjeve demokratike në Rusi, vrasja e tij vështirë se ka eliminuar energjitë pro-demokratike në vend.
Me transformimin e Navalny-t nga një aktivist në një martir, një moment i tillë për reformën demokratike – madje edhe revolucionin demokratik – mund të fillojë të ndërtohet përsëri.
Pse mund të mos ndodhë: Shumë në Perëndim do të donin të shihnin një lulëzim të plotë të demokracisë në Rusi – qoftë e udhëhequr nga e veja e Navalny-t, Yulia Navalnaya, ose dikush tjetër – por gjasat që një skenar i tillë të luhet përpara vitit 2030 janë minimale.
Dhe ky ishte rasti edhe para vdekjes së Navalnyt.
Tani, kur lideri i shpresave demokratike ruse u shua, çdo mundësi për të mbledhur rusët në një kauzë demokratike pothuajse me siguri ka vdekur me të, të paktën për të ardhmen e parashikueshme.
Vetëm shikoni se ku është Rusia.
Navalny është, në shumë mënyra, i pazëvendësueshëm, ashtu siç ishin të pazëvendësueshëm figurat pro-demokratike të burgosura si Vaclav Havel apo Nelson Mandela para tij.
Në vend që të mblidhen për kauzën e tij, shumë rusë kanë ngritur supet pas vdekjes së Navalny-t dhe kanë vazhduar jetën e tyre.
Çfarë duhet të bëjë Perëndimi: Shpresat më të mira për një Rusi demokratike qëndrojnë, ndoshta për ironi, jo në Rusi, por në Ukrainë.
Një fitore e Ukrainës mund të vriste nacionalizmin rus dhe revanshizmin rus – dhe më në fund të nxiste llojin e lulëzimit demokratik që kërkoi Navalny.
Nëse ky skenar realizohet, është detyrë e Perëndimit t’i kthehet një elementi kryesor strategjik: besimi, por me verifikim.
Skenari 2: Rusia shpërbëhet (Gjasat: 10-15%)
Pse mund të ndodhë?
Imagjinoni këtë: në anën e një lufte shkatërruese, me qindra mijëra trupa të Moskës të masakruar në një luftë të pakuptimtë, rusët dolën për të protestuar në masë dhe për të përmbysur një regjim të plakur e të ngatërruar.
Zhgënjimet e varrosura prej kohësh valëzohen në të gjithë vendin dhe një komb që supozohet se është i bashkuar nën dorën e qëndrueshme të Moskës ndahet papritmas përgjatë vijave etnonacionaliste.
Në fund të fundit, kjo është pikërisht ajo që ndodhi në Rusi në fund të viteve 1910 dhe në fillim të viteve 1920, kur rënia cariste copëtoi Perandorinë Ruse.
Kjo është gjithashtu ajo që pamë pas rënies sovjetike (megjithëse me shumë më pak dhunë), kur kombet e reja pretenduan sovranitetin e tyre pas rënies së BRSS – dhe jo vetëm në vende si Ukraina apo Kazakistani.
Banorët në Çeçeni votuan për pavarësi të qartë.
Banorët në vende si kombi siberian i Sakhasë nënshkruan marrëveshje për një ushtri të pavarur, ndërsa banorët në kombin budist të Tuvës shpalosën dhunën anti-ruse që kufizohej me masakrat e drejtpërdrejta.
A mund të ndodhë përsëri? Ndoshta jo menjëherë.
Por, Rusia mbetet një konglomerat me 21 republika, dhjetëra rajone të tjera dhe akoma më shumë kombësi me ankesa të panumërta kundër Moskës.
Sa më gjatë të vazhdojë lufta, aq më shumë rriten gjasat për një skenar të tillë.
Pse mund të mos ndodhë: Shumë analistë rusë ende e shohin këtë skenar si të pavend, duke pasur parasysh kontrollin e Putinit në pushtet.
Dhe nuk janë domosdoshmërisht gabim.
Përveç Çeçenisë, asnjë etje e qartë për pavarësi të plotë nuk është e dukshme, madje edhe në ato kombe që shikojnë njerëzit e tyre të masakruar në Ukrainë.
Protestat e fundit në vende si Dagestan dhe Bashkortostan, për shembull, nuk kishin të bënin vetëm me pavarësinë, por përfshinin edhe ankesa ekonomike dhe mjedisore.
Çfarë duhet të bëjë Perëndimi: Ai duhet të qëndrojë fleksibël dhe të jetë i ndërgjegjshëm se Federata Ruse vështirë se është një entitet homogjen.
Ai gjithashtu duhet të mbështetet tek ata që ruajtën me sukses arsenalin bërthamor të Bashkimit Sovjetik gjatë rënies sovjetike, duke u siguruar që ekspertiza e tyre të zbatohet përsëri.
Skenari 3: Ngritja e nacionalistëve (Gjasa: 15-20%)
Pse mund të ndodhë: Një vit më parë, ideja që një milici renegate e udhëhequr nga një nacionalist mund të marshonte drejt Moskës ishte fantazi.
Jo se nuk ishte bërë më parë; e ashtuquajtura “Çështja Kornilov” e vitit 1917, madje edhe grushti i dështuar i vijës së ashpër të vitit 1991, treguan se si mund të dukej një lëvizje.
Por nën Putinin, ideja që nacionalistët rusë mund të ngjizeshin dhe të sulmonin Moskën dukej prej kohësh qesharake.
Dhe më pas, qershorin e kaluar, kreu i milicisë Yevgeny Prigozhin bëri pikërisht këtë.
Dhe ndërsa Grupi Wagner i Prigozhin nuk arriti kurrë plotësisht në Moskë, kjo nuk ishte për mungesë mundësish; rruga ishte e hapur.
Nëse Prigozhin arriti diçka, ishte se ai e bëri Putinin të dukej si një car pa rroba.
Natyrisht, Prigozhin nuk është më aty – avioni i tij shpërtheu mbi hapësirën ajrore ruse disa muaj më vonë, duke e vrarë atë dhe shumë nga rrethi i tij i brendshëm në atë që supozohet gjerësisht se është ndëshkimi i Putinit.
Por të gjithë përbërësit që nxitën rebelimin e Prigozhinit janë ende aty: zhgënjimi me pushtimin e Putinit dhe lloji i pabarazisë në rritje të pasurisë.
Flakët e nacionalizmit, të ndezura nga Putini, vështirë se do të shuhen së shpejti.
Pse mund të mos ndodhë: Megjithatë, një skenar si ky nuk është i pashmangshëm.
Vetë Prigozhin ishte pothuajse i një lloji – një kuzhinier i kthyer në oligark, i gatshëm për t’u shkëputur publikisht me kabinetin e Putinit, madje edhe për të fyer vetë presidentin, e gjithë kjo ndërkohë që ndërtonte një milici të përhapur nga Ukraina në Afrikën Qendrore.
Për momentin, nuk ka asnjë forcë tjetër që mund të krahasohet me Grupin Wagner të Prigozhin, shumica e të cilit është çmontuar dhe nënshtruar nga shteti.
Çfarë duhet të bëjë Perëndimi: Nëse dhe kur një figurë apo kuadër më nacionalist zëvendëson Putinin, Perëndimi duhet të vazhdojë të forcojë dhe zgjerojë sanksionet.
Skenari 4: Një rivendosje teknokratike (Gjasa: 20-25%)
Pse mund të ndodhë: Ne jemi tani dy vjet nga pushtimi i dështuar i Moskës në Ukrainë dhe ndikimi është tashmë i dukshëm.
Dhe këto kosto, qoftë në aspektin e një ekonomie të reduktuar apo të numrit spirale të trupave, do të vazhdojnë të grumbullohen.
Kjo është arsyeja pse ideja e një rrethi të ngushtë zyrtarësh të Kremlinit të takohen me Putinin dhe ta informojnë atë se e vlerësojnë shërbimin e tij dhe se i urojnë atij sukses në pension – me fjalë të tjera, një reduktim i përmbysjes së Nikita Hrushovit në vitin 1964 – është një skenar vetëm në rritje.
Në të vërtetë, ka gjasa të dallueshme që deri në vitin 2030, një regjim i ri të shfaqet në Rusi.
(Diktatori i plakur, natyrisht, thjesht mund të vdiste në detyrë dhe të na shpëtojë të gjitha telashet.)
Qeveria e re nuk do të ishte domosdoshmërisht demokratike.
Por do të drejtohej nga një numër i vogël elitash teknokrate të trajnuar nga perëndimi, të cilët do të fillonin të thoshin shumë nga gjërat që zyrtarët dhe biznesmenët perëndimorë duan të dëgjojnë.
A ta do të fajësonin vetëm Putinin për luftën, duke premtuar një kthim në një ndjenjë normaliteti në Moskë.
Ata mund të shkojnë aq larg sa të lirojnë disa të burgosur politikë dhe politikanë të opozitës, apo edhe të anulojnë njoftimin e Putinit në vitin 2022 për aneksimet në Ukrainën lindore (megjithëse jo në Krime).
Pse mund të mos ndodhë: Ekziston një ligj i hekurt i autoritarizmit: një diktator në pushtet tenton të qëndrojë në pushtet.
Me fjalë të tjera, heqja e kontrollit nga një diktator si Putini kërkon gjithmonë shumë më tepër planifikim, energji dhe burime sesa i duhen liderit aktual për të penguar çdo komplot të brendshëm.
Çfarë duhet të bëjë Perëndimi: Nëse kjo do të ndodhte në të vërtetë – nëse një elitë e re, teknokratike arrin të heqë kontrollin nga Putini – formula e politikës së Perëndimit duhet të jetë një kthesë e strategjisë për tranzicionin aktual demokratik.
Domethënë, Perëndimi duhet të mos besojë, por të verifikojë.
Skenari 5: Rroftë Presidenti Putin (Gjasa: 45-50%)
Pse mund të ndodhë: Ky do të ishte gjithmonë skenari më i mundshëm, apo jo?
Duke përjashtuar ngjarjet e paparashikuara shëndetësore, dhe veçanërisht duke pasur parasysh ngërçin e ri të SHBA-ve për të mbështetur Ukrainën, Putini mund ta shikojë mandatin e tij të ri presidencial si diçka që ai ka të ngjarë t’i shërbejë plotësisht.
Dhe kuptohet kështu.
Me vdekjen e Navalny-t, opozita demokratike është në rrëmujë.
Ekonomia ruse, megjithë një breshëri sanksionesh perëndimore, vështirë se është shembur, edhe nëse është kthyer në plogështi.
Dhe në krahasim me presidentët amerikanë, vetëm 71 vjeç, Putini ka ende rininë (relative) në anën e tij.
Duke parë përpara në vitin 2030, pse do të ndryshonte diçka?
Pse mund të mos ndodhë: kontrolli i Putinit në pushtet duket ende i fortë – por ka shumë faktorë që do ta bëjnë mandatin e tij të ardhshëm shumë më të ndryshëm, dhe potencialisht shumë më të vështirë, se çdo gjë që ai ka parë më parë.
Merrni ekonominë.
Ndërkohë që Putini ka arritur të heqë sanksionet kundër Rusisë deri më tani, ekonomia në tërësi po shkon qartë si drejt stagnimit ashtu edhe inflacionit në rritje.
Ndërkohë, në Ukrainë, hapat e gabuar të Putinit kanë rezultuar tashmë në shifra marramendëse të viktimave.
Çfarë duhet të bëjë Perëndimi: Të rrisë presionin, kudo dhe sido që të mundet.
Vazhdoni dhe përmirësoni sanksionet, duke përfshirë kundër palëve të treta në vende si Emiratet e Bashkuara Arabe që po ndihmojnë Moskën të shmangë sanksionet.
Të forcohen kufijtë e çmimeve të hidrokarbureve, të cilat tashmë i kanë tërhequr të ardhurat shtetit rus, dhe të konfiskohen plotësisht të gjitha asetet e ngrira të Bankës Qendrore Ruse.
Perëndimi duhet të përdorë çdo mjet që mund të gjejë për të detyruar rusët – si ata në Kremlin ashtu edhe vetë popullatën e gjerë – që të kuptojnë se sa mirë do të jenë ata dhe ne të tjerët kur Putini të mos jetë më në pushtet.
Marrë nga “Politico”, përktheu Albanian Post
