VARSHAVA – Parlamenti polak ka emëruar Donald Tusk si kryeministër, pasi udhëheqësi aktual Mateusz Morauiecki humbi një votim kyç në parlamentin e vendit të hënën. Partia populiste Ligj dhe Drejtësi (PiS) e z. Morauiecki nuk arriti të fitonte shumicën në zgjedhjet e tetorit.
Presidenti Andrzej Duda, një aleat i PiS, megjithatë emëroi zotin Morauiecki për të udhëhequr qeverinë. Dështimi i tij për të fituar një votëbesim i hap rrugën z. Tusk për t’u bërë kryeministër. Në total, 190 deputetë votuan për qeverinë e Morauiecki, krahasuar me 266 kundër. Sejmi, parlamenti i vendit, më pas emëroi z.Tusk për të udhëhequr vendin. Ai pritet të marrë detyrën këtë javë.
Zgjedhjet e tetorit bënë që një koalicion i udhëhequr nga Tusk të fitojë shumicën e vendeve në Kuvend, me një pjesëmarrje rekord prej më shumë se 70%. Grupi përbëhej nga tre parti, Koalicioni Qytetar i Tusk (KO), Rruga e Tretë dhe e Majta. PiS qeverisëse e Morauiecki doli si partia e vetme më e madhe pas zgjedhjeve, por partitë e tjera refuzuan të punonin përkrah saj dhe nuk ishte në gjendje të formonte një shumicë në parlament.
Vendimi i z. Duda për të emëruar z. Morauiecki për të udhëhequr vendin nënkuptonte se formimi i qeverisë së re u vonua për disa javë. Tusk ka qenë më parë kryeministër i Polonisë midis 2007 dhe 2014, dhe më vonë president i Këshillit Evropian. Kryeministri i ri do të prezantojë kabinetin e tij të martën. Mes atyre që pritet të emërohen janë Radoslaw Sikorski, i cili më parë ka shërbyer si ministër i Jashtëm nën qeverisjen e Tusk.
Pritshmëritë për koalicionin e ri janë të mëdha. Tusk ka premtuar një sërë masash që synojnë të zhbëjnë efektet e tetë viteve të sundimit të PiS. Qeveria e re është zotuar të rivendosë pavarësinë e gjyqësorit, për të cilën thotë se është minuar sistematikisht gjatë administratave të mëparshme. “Ne po punojmë në një sërë masash që do të rivendosin sundimin e ligjit sa më shumë që të jetë e mundur”, tha Tusk.
Ai gjithashtu është zotuar të zhbllokojë 36 miliardë euro (30 miliardë £) të fondeve të BE-së të destinuara për Poloninë, të cilat Brukseli ka refuzuar t’i lirojë për shqetësimet e sundimit të ligjit. Një vendim gjykate i vitit 2020, i cili ndalonte abortin në pothuajse të gjitha rastet, gjithashtu do të anulohet, tha ai, ndërsa mbrojtja për personat LGBT do të forcohet.
Por zoti Tusk mund të përballet me vështirësi në zbatimin e agjendës së tij. Për t’u bërë ligj, projektligjet e miratuara nga parlamenti duhet të nënshkruhen nga z. Duda, i cili mund të vërë veton ndaj tyre. Koalicioni i Tusk nuk ka mjaftueshëm deputetë për të anashkaluar veton presidenciale.
