Friedrich Merz po përpiqet të ringjallë programin e diskredituar të pasluftës për ‘punëtorët mysafirë’.
Nga Chris Reiter dhe Will Wilkes – The Guardian
Qeveria e Friedrich Merz u ka dërguar një mesazh të qartë kujtdo që mendon të jetojë në Gjermani: mos e bëni. Megjithatë, mesazhi i saj për ata që duan të shkojnë në Gjermani për të punuar është: ne kemi nevojë për ju.
Kjo mund të tingëllojë si një kontradiktë, por është një ringjallje e mendimit që nxori në pah programin e “punëtorëve mysafirë” të viteve të bumit të pasluftës. Midis viteve 1955 dhe 1973, Gjermania Perëndimore kërkoi të rindërtonte ekonominë e saj duke tërhequr punëtorë, kryesisht nga Turqia, por edhe nga Italia, Portugalia dhe Jugosllavia. Megjithatë, e bëri këtë pa i kushtuar shumë vëmendje nevojave njerëzore të njerëzve që vinin.
Përsëritja e atij eksperimenti dhe tensioneve sociale që krijoi, në këtë moment do të ishte edhe më keq.
Wirtschaftswunder (mrekullia ekonomike) nxiti rritje rekord dhe mungesa të fuqisë punëtore. Tani, ekonomia e Gjermanisë është në recesion, por ajo ka nevojë urgjente për njerëz që të përmbushin shërbimet themelore publike. Mbi të gjitha, ajo ka nevojë për ta që të ndihmojë në financimin e faturës së saj në rritje të pensioneve.
Duke pasur parasysh se Gjermania është bërë gjithashtu qendra e ndjeshmërisë së shtuar të Evropës ndaj imigracionit pas reagimit negativ që pasoi politikën e dyerve të hapura të Angela Merkel ndaj refugjatëve sirianë një dekadë më parë, ia vlen t’i kushtohet vëmendje mënyrës se si Berlini e menaxhon këtë çështje.
Nga njëra anë, kancelari konservator po nxit narrativat e krahut të djathtë që sugjerojnë se migrimi është një kërcënim për vendin. Nga ana tjetër, ai flet si zëri i biznesit gjerman dhe bën thirrje për më shumë punëtorë të huaj.
“Ne kemi nevojë për emigrantë të kualifikuar si nxitës të progresit”, tha Merz këtë muaj, në një ceremoni për të nderuar kontributet e Ozlem Türeci dhe Ugur Sahin, emigrantët turq që qëndrojnë pas pionierit të vaksinës Covid, BioNTech. Ai shtoi se “ideologjitë” anti-imigracion ishin një kërcënim jo vetëm për prosperitetin e Gjermanisë, “por edhe më keq, mendja e tyre e ngushtë kërcënon të ardhmen e rendit tonë liberal”.
Por qeveria e tij ka dërguar pikërisht llojin e sinjalit që ai pretendon se e kritikon. Gjermania ka vazhduar me një politikë të re të refuzimit të azilkërkuesve në kufijtë e saj, pavarësisht një urdhri gjykate që e quan atë të paligjshëm dhe shkelje të ligjit të BE-së . Bllokimi i refuzimeve kufitare vjen pavarësisht një rënieje dramatike të refugjatëve, deri në prill 2025, shifrat ishin ulur me gati gjysmën e vitit të kaluar.
Një tjetër aspekt i strategjisë së Merz kundër migracionit është t’i japë fund “natyralizimit turbo”, i cili u jep të sapoardhurve mundësinë të aplikojnë për një pasaportë gjermane pas vetëm tre vitesh në raste të caktuara. Justifikimi zyrtar është se heqja e shtetësisë me procedurë të përshpejtuar do të eliminojë një “faktor tërheqës” dhe do të zvogëlojë migracionin e paligjshëm.
Por marrja e shtetësisë dhe anashkalimi i rregullave të migracionit nuk kanë të bëjnë fare me njëra-tjetrën. Kalimi i kufirit si migrant i parregullt mund të jetë një akt dëshpërimi dhe nganjëherë oportunizmi. Marrja e një pasaporte gjermane kërkon të paktën qëndrim të ligjshëm, por përfshin edhe pengesa të ndryshme dhe një sasi të konsiderueshme dokumentesh.
Procedura e përshpejtuar është edhe më diskrecionare dhe e rezervuar për njerëzit që shfaqin “përpjekje të jashtëzakonshme integrimi”, siç janë të folurit e gjermanishtes në një nivel të avancuar, pagesa e vazhdueshme e taksave dhe pjesëmarrja në komunitet, për shembull duke bërë vullnetarizëm në organizata bamirësie lokale ose klube sportive.
Eliminimi i kësaj rruge, e cila u hap vetëm në qershor 2024, do të ketë shumë pak ndikim. Vitin e kaluar, kur mund të pritej një nxitim për të përfituar nga procesi i ri, vetëm rreth 7% e njerëzve që morën shtetësi gjermane kishin një aplikim të përshpejtuar, sipas agjencisë federale të statistikave Destatis.
Por lëvizjet e Merz përforcojnë narrativën se Gjermania po mbingarkohet nga të sapoardhurit. Kjo qasje mbështet AfD-në e ekstremit të djathtë një vend i dytë me diferencë të madhe në sondazhe e cila ka bërë thirrje për deportimin e mijëra njerëzve, përfshirë disa me prejardhje migrantësh që kanë shtetësi gjermane.
Kontrollimi i hyrjes është legjitim, por politika të tilla madhështore nxisin ndjenjat ksenofobe dhe nuk qetësojnë shqetësimet e qytetarëve të shqetësuar. Gjithashtu, dividentët politikë janë të kufizuar.
Ndërsa diskutimi i nxehtë rreth migracionit e ka mbajtur atë si çështjen kryesore për gjermanët, vetëm 38% e njerëzve e renditën atë si një nga tre shqetësimet e tyre kryesore, që është katër pikë përqindjeje më e ulët se në prill, sipas një sondazhi të Ipsos . Shqetësimet ekonomike si inflacioni dhe varfëria/pabarazia janë shqetësimet e tjera kryesore.
Realiteti më i vështirë për t’u përballuar është se Gjermania mund të ketë nevojë për gjithë ndihmën që mund të marrë. Me gjermanët e moshuar që do të dalin në pension me miliona gjatë dekadës së ardhshme, vendi duhet të mirëpresë rreth 400 mijë të ardhur të rinj çdo vit për të mbajtur gjërat të ekuilibruara dhe për të përballuar koston në rritje të pensioneve.
Por kjo nuk është epoka e pasluftës, ku Gjermania mund të nënshkruajë marrëveshje me vendet më të varfra dhe të presë që të mbërrijnë mijëra. Ekziston konkurrencë globale për punëtorë të kualifikuar dhe Gjermania është në disavantazh për shkak të gjuhës së saj dhe reputacionit të saj si jo mikpritëse.
Kjo është një trashëgimi nga programi i keqmenaxhuar Gastarbeiter (punëtorë mysafirë), kur Gjermania nuk kishte as një plan se si t’i integronte njerëzit që joshte për punë, as dëshirën për ta bërë këtë. Kjo gjithashtu pasqyron një identitet kombëtar të lënë të ngushtë dhe të pazhvilluar për shkak të së kaluarës së saj naziste.
Ish-futbollisti Mesut Ozil, i lindur në vitin 1988 në një familje turqish punëtorësh mysafirë në Luginën Ruhr të Gjermanisë, nuk u ndje kurrë plotësisht i pranuar. Edhe pse luajti një rol kryesor në fitoren e Gjermanisë në Kupën e Botës 2014, ai tha: “Kur fitojmë, jam gjerman; kur humbasim, jam i huaj.”
Historia e tij tregon se si pranimi është i paarritshëm për shumë njerëz. Sipas një studimi të kohëve të fundit nga Fondacioni Friedrich Ebert, midis viteve 2015 dhe 2022, 12 milionë njerëz migruan në Gjermani. Studimi tha gjithashtu se, në të njëjtën periudhë, më shumë se 7 milionë emigrantë u larguan përsëri. Arsyet kryesore ishin vështirësitë për t’u ndjerë pjesë e shoqërisë gjermane.
Goditja tjetër mund të jetë afër. Sipas një studimi nga Instituti Gjerman për Kërkime në Punësim, një e katërta e emigrantëve në vend, rreth 2.6 milionë njerëz, po mendojnë të mbledhin valixhet dhe të largohen.
Izolimi i vetëimponuar i Gjermanisë do të çojë në një erozion të ngadaltë të forcës punëtore nëse nuk adresohet urgjentisht. Rishikimi i narrativës rreth migracionit për ta riformuluar atë si pjesë të zgjidhjes do të ishte një pikënisje e mirë.
Por klasa politike mezi duket e gatshme. Siç i tha së fundmi Markus Soder, kryeministri konservator i Bavarisë, medias së krahut të djathtë NiUS: “Sigurisht që kemi nevojë për imigracionin për fat të keq.”
