Friedrich Merz dështoi të mblidhte shumicën parlamentare të nevojshme për t’u bërë kancelar, në një rezultat të papritur që shkaktoi tronditje në koalicionin e ri të konservatorëve (CDU) dhe Social Demokratëve (SPD) më herët të martën.
Me 310 vota pro, 307 kundër dhe 3 abstenime, kreu i Partisë Kristian Demokratike (CDU), Friedrich Merz, nuk arriti të zgjidhet kancelar në votimin e parë në Bundestag. 310 votuan pro (koalicioni CDU/CSU-SPD ka 328 deputetë), 307 kundër, ndërsa pati 3 abstenime dhe një votë të pavlefshme. Nëntë deputetë munguan në seancë.
Konkretisht, Friedrich Merz mblodhi 310 vota, ndërsa 316 ishin të nevojshme për t’u zgjedhur. Nga gjithsej 630 anëtarë të Bundestagut, votuan 621.
“Është një zhvillim që askush nuk e priste. Gjithsej 18 deputetë nga kampi qeveritar nuk votuan në favor të Friedrich Merz, duke i dhënë një goditje të rëndë si atij ashtu edhe qeverisë. “Deputetët u larguan nga salla dhe shtabet e partisë po takohen, ndërsa media gjithashtu dukej e papërgatitur për zhvillimin, i cili përmbys të gjithë planin e ditës,”– shkroi Deutsche Welle.
Siç vënë në dukje mediat gjermane, kjo nuk ka ndodhur kurrë më parë në historinë e republikës federale. Rezultati i sotëm në Bundestag përshkruhet si “jashtëzakonisht i turpshëm” për Merz, nga shtypi gjerman. Analistët politikë po flasin për një “katastrofë të plotë” dhe një “grusht në stomak” për kandidatin 69-vjeçar për kancelar. Tani, problemi me votimin e fshehtë është se Merz dhe mbështetësit e tij as nuk do të dinë me kë duhet të flasin nëse duan që kandidatura e tij të kalojë.
Grupet parlamentare të dy partnerëve po takohen aktualisht për të vendosur se kur të kërkojnë një votim të dytë. Afati i dhënë nga Kushtetuta është brenda 14 ditëve, por mund të ndodhë në çdo kohë deri atëherë. Raportet e mediave gjermane tregojnë se votimi i dytë nuk pritet të zhvillohet sot, siç ishte një nga skenarët që po dëgjohej, por ndoshta deri të premten. Për më tepër, nëse e provojnë përsëri sot, do të duan të jenë të sigurt se do të fitojë. Një tjetër humbje do të ishte shkatërruese për pozicionin dhe besueshmërinë e tij.
Blloku konservator CDU-CSU i Merz fitoi zgjedhjet kombëtare në shkurt, por me vetëm 28.5% të votave, dhe për këtë arsye i duhet të paktën një partner për kancelarin.
Merz pranoi të formojë një koalicion me Social Demokratët (SPD), të cilët fituan vetëm 16.4%, duke regjistruar rezultatin e tyre më të keq në historinë e Gjermanisë pas luftës. Partia e ekstremit të djathtë AfD e përshkruan rezultatin e votimit në parlamentin gjerman si “provë se qeveria bazohet në “këmbë balte” dhe po bën thirrje për dorëheqjen e Merz dhe zgjedhje të reja.
Hapat e ardhshëm
Për t’u zgjedhur, kandidati duhet të sigurojë shumicën absolute të anëtarëve të Bundestagut, pra gjysmën plus të paktën një votë. Kjo nganjëherë quhet “shumicë e kancelarit”. Nëse kandidati nuk siguron shumicën absolute në raundin e parë të votimit, mbahet një raund i dytë. Bundestagu më pas ka 14 ditë kohë për të zgjedhur një kandidat tjetër për kancelar.
Nuk ka kufizim për numrin e votave të mundshme, megjithëse kërkohet gjithmonë një shumicë absolute (neni 63.3 i Ligjit Themelor). Nëse edhe raundi i dytë i votimit nuk arrin të japë një rezultat, procesi zgjedhor hyn në një fazë të tretë, gjatë së cilës duhet të mbahen menjëherë zgjedhje të reja. Kandidati që merr numrin më të madh të votave (shumicë relative) zgjidhet Kancelar.
Përveç Merz, edhe kandidatë të tjerë mund të paraqesin – teorikisht – tani kandidaturën e tyre. Çdo kandidat duhet gjithashtu në këtë rast të marrë shumicën absolute (shumica e kancelarit). Në të njëjtën kohë, shumë deputetë nuk janë të sigurt se çfarë do të ndodhë më pas. Disa janë në favor të mbajtjes së menjëhershme të një votimi të ri. Të tjerë kanë frikë se Merz nuk do të marrë shumicën as në një raund të ri, ndërsa atij tashmë po i kërkohet të vendosë nëse do të riregjistrohet.
Eksperti i politikës së jashtme të CDU-së, Jürgen Hardt, shkroi me hidhërim në Twitter: “Ata në koalicion që nuk votuan për Friedrich Merz duhet të pyesin veten se interesat e kujt po i shërbejnë. Ne kemi një takim të grupit parlamentar në orën 10:30 të mëngjesit (11:30 sipas orës greke)”.
