Nga Fatos Çoçoli
Marrëveshja për pensionet me Italinë, e cila u ratifikua dhe u kthye në ligj nga Senati italian pak javë më parë, do të realizohet fizikisht (paratë do të kalojnë në llogaritë e pensionistëve tanë) nga data 1 korrik 2025. Ajo do të zbatohet për sigurimin për pleqërinë, invaliditetin e qytetarit shqiptar që ka punuar në punë të rregullt në Itali, si dhe pensionin familjar (pasjetuesi).
Ndërsa numri i përfituesve të pensionit të pleqërisë deri në vitin 2029 do të jetë mbi 41 mijë qytetarë. Numri i qytetarëve italianë në Shqipëri që përfitojnë pension është shumë më i vogël, rreth 3 mijë e 900. Dhe kjo është e kuptueshme. Ne kemi emigrantë në Itali mbi 500 mijë.
Italianë kanë “emigrantë” në Shqipëri mbi 20 mijë. Marrëveshja po mundëson që si shqiptarët(janë shumica), ashtu edhe disa mijëra italianë në Shqipëri, të realizojnë bashkimin e periudhave kontribuese për pensionet e tyre, në varësi të sa vite pune të rregullt kanë bërë në Itali dhe sa në Shqipëri, duke bërë të mundur që asnjë vit pune të mos humbasë. Dhe duke qenë në Itali, qytetari shqiptar e merr pensionin si pjesën nga sigurimet shoqërore italiane, ashtu edhe atë nga numri i viteve të punës që ka kontribuar në Shqipëri.
E njëjta gjë edhe për qytetarët italianë në Shqipëri. Pensioni mesatar i mbi 41 mijë qytetarëve tanë që deri në vitin 2029 do të përfitojnë nga marrëveshja, shkon në 900-1000euro në muaj. Ndërsa shuma që do të paguajë Buxheti i Shtetit Italian deri në vitin 2029 për pensionet e qytetarëve tanë shkon në 465 milionë euro ose rreth gjysmë miliardë euro.
Një shtetas shqiptar që jeton dhe punon në Itali, mund ta bëjë aplikimin për lidhjen e pensionit në shtetin italian. Më pas, shkëmbimi i të dhënave do të bëhet në mënyrë automatike ndërmjet institucioneve zbatuese.
Tek ne është Instituti i Sigurimeve Shoqërore dhe në Itali është IMS Italian. Kjo është përcaktuar në marrëveshje, për të ulur koston e aplikimit, pasi nuk do të nevojitet përkthim dhe noterizim dokumentesh. Deri më sot, pa këtë marrëveshje, një qytetar shqiptar që ka kontribuar me më pak se 15 vite pune të rregullt në Shqipëri dhe më pak se 20 vite pune të rregullt në Itali, nuk përfiton asnjë lloj pensioni.
Bashkimi i këtyre periudhave në të dyja vendet, do të mundësojë marrjen e një pensioni për qytetarin. Ky është përfitim i jashtëzakonshëm. Duhet realisht t’i jemi mirënjohës popullit italian, që na priti zemër-hapur në vitin 1992, por edhe në gjithë këto tre dekada e gjysmë. Dhe duhet t’i jemi sidomos mirënjohës qeverisë së sotme të Italisë, në veçanti “motrës”, Kryeministres Giorgia Meloni, që vuri në vend një mungesë drejtësie me kontributin e shqiptarëve në buxhetin e shtetit italian.
Një shtetas shqiptar që jeton dhe punon në Itali, mund ta bëjë aplikimin për lidhjen e pensionit në shtetin italian. Shqiptarët kanë kontribuar në arkën e shtetit italian në mbi tre dekadat 1992-2025 në mënyrë të jashtëzakonshme. Zyrtarët e shtetit italian janë të ndërgjegjshëm për këtë. Në rast se në këto 34 vite kemi pasur mbi 600 mijë qytetarë tanë në Itali, të paktën 350 mijë prej tyre kanë qenë të punësuar dhe prej këtyre, të paktën 280 mijë kanë punuar me kontrata të rregullta pune. Duke derdhur po rregullisht detyrimet e tyre-kontribute për sigurimet shoqërore dhe shëndetësore në shtetin fqinj.
Në 30 vjet, këto detyrime kanë kaluar nivelin e disa miliarda eurove kontribute. Ja përse marrëveshja për njohjen reciproke të sigurimeve shoqërore midis Republikës së Shqipërisë dhe Republikës së Italisë është arritja më e madhe ekonomike në planin diplomatik, e shtetit shqiptar, që nga themelimi i tij 123 vite më parë. Ajo i hap rrugë dhe përbën precedent të mirë ndërkombëtar edhe për marrëveshjen për pensionet me shtetin tjetër fqinj, me Greqinë.
Në Greqi po ashtu kemi me qindra mijëra bashkatdhetarë, që kanë punuar me kontrata të rregullta. Deri tani, me këtë vend fqinj janë bërë dy takime të ekspertëve të ministrive përkatëse të punës, në nivel teknik. Këto takime kanë qenë frytdhënëse dhe është parë se skemat e sigurimeve, si ajo e Greqisë dhe ajo e Shqipërisë janë shumë të ngjashme. Mund të ecet mirë edhe me Greqinë.
