Ukraina dhe SHBA kanë nënshkruar një marrëveshje për burimet natyrore. Të dy vendet e nënshkruan marrëveshjen në Uashington pas muajsh negociatash të vështira, me pasiguri që vazhdoi deri në momentin e fundit për shkak të një problemi të papritur në orët e fundit.
Trump tha se e bëri marrëveshjen për të “mbrojtur” kontributin e Uashingtonit në përpjekjet e luftës në Ukrainë. Kontributi total që SHBA-të i kanë dhënë Ukrainës është afër 123 miliardë dollarëve që nga pushtimi rus në shkurt të vitit 2022.
Departamenti i Thesarit thotë se të dy vendet kanë rënë dakord të formojnë atë që e përshkruan si një “Fond Investimesh për Rindërtim”. Fondi do të funksionojë në bazë të ndarjes së barabartë 50/50, pa detyrime borxhi dhe pa taksa për të ardhurat e realizuara. SHBA-të do të ndihmojnë në tërheqjen e investimeve perëndimore dhe do të ofrojnë mbështetje teknologjike për projektet e burimeve natyrore në Ukrainë, duke përfshirë sektorët e naftës, gazit dhe mineraleve kritike si grafiti, titani dhe litiumi.
Ukraina zotëron rreth 5% të lëndëve të para kritike të botës, përfshirë 19 milionë ton rezerva të grafitit. Megjithatë, sfidat mbeten të mëdha. Një pjesë e konsiderueshme e burimeve ndodhet në territore të pushtuara nga Rusia, dhe më shumë se një e katërta e territorit ukrainas është e kontaminuar me mina tokësore.
Depozitat e njëzet mineraleve kritike — përfshirë titanin për industrinë e avionëve; litiumi, mangani dhe grafiti për bateritë dhe motorët elektrikë, dhe së fundmi uraniumi — të gjitha kërkojnë operacione të kushtueshme për ta bërë nxjerrjen realitet. Kohëzgjatja do të jetë dhjetë vjet dhe klauzolat që mund të pengonin procedurën për hyrje në Bashkimin Evropian do të ishin eliminuar.
Ndër pikat kryesore të ngërçit të negociatave ishte çështja e garancive të sigurisë – dhe nëse SHBA-të do t’i ofronin ato si pjesë të marrëveshjes. Trump fillimisht e refuzoi këtë, duke thënë se dëshiron që Ukraina ta nënshkruajë marrëveshjen e parë dhe të flasë për garancitë më vonë. Ukraina tashmë ka një marrëveshje të ngjashme me Bashkimin Evropian, të nënshkruar në vitin 2021.
