“Switzerland – 31”!

Nuk bëhet fjalë për ndonjë garë sportive. 31 për qind – kjo është tarifa doganore që presidenti amerikan Donald Trump paralajmëroi se do të aplikohet ndaj prodhimeve zvicerane të eksportuara në SHBA. Bum! Tarifa drakonike vlen nga 9 prilli. Bum! Në Bern zhgënjimi është i madh. Përpjekjet për t’ia bërë qejfin Trumpit kanë qenë të mëdha muajve të fundit

Nga Enver Robelli

Muajve të fundit disa politikanë zviceranë në mënyrë demonstrative janë përpjekur t’i sinjalizojnë qeverisë së re në Washington se Zvicra “është ndryshe” nga europianët e tjerë. Para zgjedhjeve në SHBA një ministër zviceran nga partia djathtiste SVP tha se “personalisht anonte nga Trumpi”. Pas zgjedhjeve në SHBA, presidentja e Zvicrës e lavdëroi fjalimin e nënpresidentit amerikan në Konferencën e Sigurisë në München si “fjalim shumë zviceran”. Pjesa tjetër e europianëve u tronditën nga fjalimi (me përjashtim të Viktor Orbanit nga Hungaria).

Mediat e djathta zvicerane (dhe jo vetëm ato) me muaj të tërë u përpoqën të krijojnë përshtypjen se Zvicra ishte “darlingu i Trumpit”, e përkëdhelura e presidentit. Njëkohësisht u ashpërsua retorika kundër BE-së, me të cilën Zvicra është duke zhvilluar negociata për një marrëveshje bilaterale, e cila rregullon bashkëpunimin. Qarqet e djathta janë kundër marrëveshjes me BE-në.

Lajme të tjera | Del autopsia për vrasjen e Ilaria Sulës, ish i dashuri e goditi 3 herë me thikë në qafë

Kur u bë gjithnjë e më e qartë se Trump do të vendoste tarifa, kur po afrohej “Dita T”, Zvicra dërgoi një delegacion në Washington. Anëtarët e delegacionit informuan miqtë amerikanë se Zvicra është vend po aq liberal sa SHBA-të sa i përket lirive ekonomike. Nuk aplikon taksa për ekonominë digjitale. Nuk i kontrollon aq platformat online dhe ato të inteligjencës artificiale. Asgjë s’bëri punë.

Trump doli në bahçen me trëndafila të Shtëpisë së Bardhë dhe tha: “Switzerland – 31”!

Bum!

Presidentja e Zvicrës doli para mediave të enjten pasdite dhe tha: “Jemi të zhgënjyer”. Një gazetar pyeti: “A ka qeveria kontakt të drejtpërdrejtë me Trumpin?” Presidentja u përgjigj: “Jo, nuk kemi”. Një ministër foli për një “Lose-lose-lose-Situation”, pra: të dyja palët po humbin. Mbesin edhe disa ditë për të negociuar me ekipin e Trumpit, tarifat drakonike hyjnë në fuqi më 9 prill. Zvicra “tani për tani” nuk do të reagojë me kundërmasa, tha qeveria.

Prej më shumë se dyqind vjetësh, Zvicra dhe SHBA konsiderohen si “Republika motra”. Kjo shprehje u përdor pak pas shpalljes së pavarësisë së Amerikës (më 1776). Në atë kohë, dijetari nga Berni, Jean-Rodolphe Vautravers, i shkroi një letër mikut të tij Benjamin Franklin: “Le të jemi të bashkuar si Republika motra”. Në shekullin e 18-të Amerika e idealizonte Zvicrën sepse në Europën e sunduar nga shtëpitë mbretërore ajo paraqiste një përjashtim: ishte republikë.

Lajme të tjera | Akuza e fortë e Berishës: Agron Shehaj vodhi databazën e anëtarëve të PD dhe iku

Ministri i katërt i financave i SHBA-ve ishte Albert de Gallatin. Me origjinë nga Gjeneva, ai emigroi në vendin e mundësive të pakufizuara në vitin 1780. Statuja e tij gjendet në anën veriore të Ministrisë së Financave në Washington, fare afër Shtëpisë së Bardhë.

Kur më 1848 u themelua Zvicra moderne, modeli i parlamentit me dy dhoma u kopjua nga SHBA-të (senati dhe dhoma e përfaqësuesve). Disa elemente të Kushtetutës amerikane u integruan në Kushtetutën e Zvicrës.

“Sister Republic”? Miqësia zvicerano-amerikane ka përjetuar ditë më të mira. Kur e shpalli fermanin të mërkurën, Trump prezantoi një tabelë dhe tha: “Switzerland – 31”! Në rregulloren e publikuar pastaj figuron shifra 32. Atëherë: “Switzerland – 32”! Ose ndoshta 31. Kushedi. Ndoshta Trumpi!

“Shpresa vdes e fundit” – ky është titulli i një shkrimi të një gazete zvicerane.

Bum!