Shkencëtarët paralajmërojnë se pesë vitet e ardhshme mund të pwrjetojmw temperaturat më të larta të regjistruara ndonjëherë, me implikime serioze për klimën globale, shëndetin e njeriut dhe ekosistemet natyrore. Sipas një raporti të ri nga Organizata Botërore Meteorologjike (WMO), ekziston një shans prej 80% që një rekord i ri vjetor i temperaturës të vendoset deri në vitin 2029. Kjo perspektivë e zymtë shoqërohet nga një paralajmërim edhe më shqetësues: për herë të parë, modelet e klimës tregojnë se, megjithëse të vogla, tani ekziston një shans real (rreth 1%) që temperatura e planetit të rritet me 2 °C para vitit 2030 krahasuar me epokën para-industriale.
Raporti vëren se probabiliteti i tejkalimit të kufirit prej 1.5 °C në të paktën një nga pesë vitet e ardhshme tani është 86%, një shifër që në vitin 2020 ishte vetëm 40%. Kjo tregon përshpejtimin e krizës klimatike. Për më tepër, vlerësohet se rritja mesatare e temperaturës për periudhën 5-vjeçare 2025-2029 ka një shans prej 70% që të kalojë 1.5 °C.
Skenari 2°C: Nga i pamundur në statistikisht i mundshëm
Probabiliteti i një rritjeje të temperaturës me 2°C brenda një dekade, megjithëse aktualisht i kufizuar në 1%, tani konsiderohet “tronditës” nga ekspertët, pasi një gjë e tillë më parë konsiderohej e pamundur. Që kjo të ndodhë, do të duhet të bashkohen faktorë të shumtë, siç është një fenomen i fortë El Niño dhe luhatje të tjera natyrore atmosferike. Profesori Adam Scaife nga Zyra Meteorologjike e Mbretërisë së Bashkuar, i cili ishte i përfshirë aktivisht në shkrimin e raportit, vëren se ky probabilitet do të rritet ndërsa planeti vazhdon të ngrohet, veçanërisht nëse emetimet e gazrave serrë nuk frenohen.
Ndikimet rajonale të ndryshimeve klimatike
Pyjet tropikale të Amazonës pritet të goditen nga thatësira më të shpeshta dhe intensive, ndërsa Azia Jugore, Saheli dhe Evropa Veriore – përfshirë Mbretërinë e Bashkuar – pritet të përjetojnë rritje të reshjeve, duke rritur rreziqet e përmbytjeve dhe dëmtimit të infrastrukturës.
Ndikimet ekonomike dhe sociale
Rritja e temperaturave ndikon në shoqëritë njerëzore në shumë mënyra: nga prodhimi bujqësor dhe shëndeti publik deri te siguria energjetike dhe stabiliteti ekonomik. Rritja e temperaturave favorizon përhapjen e sëmundjeve infektive që rëndojnë sistemet e kujdesit shëndetësor dhe shkaktojnë më shumë valë të nxehti me pasoja vdekjeprurëse. Në të njëjtën kohë, fatkeqësitë natyrore të lidhura me ndryshimet klimatike po shkaktojnë humbje të mëdha ekonomike.
Nevoja për veprime të menjëhershme klimatike
Edhe pse parashikimet shkencore përshkruajnë një të ardhme pesimiste, ekspertët theksojnë se nuk është ende tepër vonë për të ndaluar katastrofën klimatike. Chris Hewitt, drejtor i shërbimeve klimatike të WMO-së, thekson se tejkalimi i limitit prej 1.5 °C nuk është i pashmangshëm, me kusht që të merren masa të menjëhershme dhe drastike për të kufizuar emetimet e gazrave serrë. Kalimi në forma të pastra të energjisë, mbrojtja e ekosistemeve natyrore dhe forcimi i bashkëpunimit ndërkombëtar janë kushte të nevojshme për një të ardhme të qëndrueshme.
Tani, shkenca ka dhënë paralajmërimin e saj, zgjedhja mbetet në duart e njerëzimit.
