ANALIZA: Ashtu si Putin, Viktor Orban po mëson se mund të veprojë pa u ndëshkuar

Vendimi i liderëve evropianë për të hapur negociatat formale të anëtarësimit në BE me Ukrainën është historik, ai ofron shpresë për një popull që po lufton me guxim agresionin rus dhe po sakrifikon jetën e tyre për një të ardhme evropiane. Marrëveshja shënon një kapitull të ri historik për BE-në. Por ligjërisht, kërkohej unanimiteti i të 27 liderëve, dhe kjo u bë e mundur vetëm sepse kryeministri i Hungarisë, Viktor Orbán, i cili kishte kërcënuar se do të bllokonte hapjen e bisedimeve me Ukrainën, u largua nga dhoma, duke abstenuar në vend që të përdorte veton e tij.

Fakti që 26 liderë të BE-së, përfshirë aleatët e supozuar të Orbanit, u nënshkruan pavarësisht kundërshtimit të tij, nënvizon rëndësinë e këtij hapi historik. Megjithatë, ajo është e njollosur nga mjetet e diskutueshme përmes të cilave u arrit marrëveshja. Në një marrëveshje shumë të dyshimtë që doli në prag të samitit, Komisioni Evropian kishte zhbllokuar 10.2 miliardë euro, një e treta e shumës së përgjithshme për Hungarinë e ngrirë si ndëshkim për çmontimin e shtetit të së drejtës nga Orban. Qeveria hungareze bëri reforma simbolike për të rivendosur pavarësinë e gjyqësorit, por ato janë shumë larg asaj që nevojitet.

Ky ishte një kapitullim ndaj taktikave të shantazhit të Orbanit dhe minon besueshmërinë e BE-së në zbatimin e standardeve të sundimit të ligjit të kërkuara nga anëtarësimi. Ndërsa pranimi i Ukrainës në BE do të jetë një proces i gjatë dhe paraqet sfida të mëdha, këto janë të zbehta në krahasim me rëndësinë strategjike të një kombi evropian që i reziston rënies nën kontroll e Vladimir Putin. Për më tepër, përmbledhja e detajeve teknike të integrimit dhe gjetja e kompromise është në të vërtetë vendi ku BE-ja shkëlqen.

Por, në vend që të bashkojnë vendimin e tyre për Ukrainën me një strategji politike të fortë dhe të arsyeshme ndaj Hungarisë, liderët evropianë kanë arritur të dërgojnë një mesazh shqetësues që inkurajon ngacmimin e Orbanit. Kjo krijon një precedent të rrezikshëm, zhvatësit kthehen gjithmonë për të kërkuar më shumë. Cili është plani i lojës i BE-së? A janë udhëheqësit të gatshëm të shpërndajnë shuma të mëdha parash dhe ta largojnë Orbanin nga dhoma sa herë që vjen një vendim unanim?

Lajme të tjera |  Basha: Rama dhe Berisha sulmojnë drejtësinë sepse kanë të njëjtin hall, qytetarët do t'i ndëshkojnë me votë më 11 maj

Fakti që vetëm disa orë pasi mungoi në negociatat për anëtarësim, Orbán përdori veton e tij gjithsesi për të bllokuar 50 miliardë euro financime për Ukrainën tregon dredhitë që ai është i aftë. Procesi i anëtarësimit për çdo shtet të ri anëtar është i gjatë dhe kompleks dhe kërkon unanimitet në çdo hap të rrugës. Udhëheqësit e BE-së janë jashtëzakonisht naivë nëse besojnë se kanë siguruar mbështetje të qëndrueshme në këmbim të parave të tyre. Orbán ka të ngjarë ta përsërisë këtë taktikë, përsëri dhe përsëri, pasi ai përdor Ukrainën për të zhbllokuar më shumë para për regjimin e tij.

Në BE, bashkëpunimi me mirëbesim është një detyrim në traktatet e BE-së dhe ka një arsye të mirë për këtë. BE-ja thjesht do të shpërbëhej nëse të gjithë liderët do të përdornin kërcënime dhe zhvatje për të arritur rrugën e tyre. Koha e lëshimit të koncesionit të BE-së ndaj Orbanit është veçanërisht katastrofike, që përkon me “ligjin për mbrojtjen e sovranitetit” të Hungarisë, një legjislacion tronditës shtypës duke kërcënuar me burg gazetarët dhe organizatat e shoqërisë civile nëse marrin pjesë në programe financimi ndërkombëtar. Qëllimi i tij i vetëm është të shtypë disidencën, të mbyllë gojën e medias së pavarur dhe të shtypë partitë opozitare. Vendimi i komisionit praktikisht e vulos këtë ligj dhe nuk arrin të mbledhë një grimcë solidariteti me zërat e mbetur të pavarur në Hungari.

Dështimi i BE-së për të trajtuar shkeljet e Orbanit është një gabim i rëndë. Ai ka një vizion autoritar të ekstremit të djathtë për Evropën dhe ai kërkon të riformësojë BE-në në këto linja. Me të djathtën ekstreme në rritje në të gjithë Evropën, Orbán synon një fitore të 2024 për aleatët e tij në zgjedhjet e Parlamentit Evropian, të përforcuar nga rezultatet e fundit të zgjedhjeve në Holandë. Përpjekja e Orbanit për të penguar Ukrainën është gjithashtu pjesë e një llogaritjeje politike të brendshme, ka të bëjë me nxitjen e urrejtjes kundër të huajve dhe pakicave për të ndezur bazën e tij para zgjedhjeve. Nuk është shah gjashtëdimensional, është një libër lojërash i vjetër dhe i keq që ka gjithmonë nevojë për një armik të ri, emigrantë, komunitetin LGBTQ ose tani, ukrainas.

Lajme të tjera |  Zelensky: Rusia do dërgojë 100 mijë trupa në Bjellorusi, mund të sulmojë një vend të NATO-s

Është një ironi e hidhur, por joefektiviteti i BE-së në trajtimin e problemit të Orbanit pasqyron gabimet e së kaluarës të bëra me aleatin e Orbanit në Kremlin. Qeveritë e BE-së nuk arritën të ndërmarrin veprime në kohë dhe të zbatonin sanksione të qëndrueshme kundër Putinit, projekti Nord Stream 2 projekti i gazsjellësit rus mori miratimin vetëm disa javë pasi Putin pushtoi Krimenë. Modeli i qetësimit është i dukshëm. Orbán po mëson, ashtu si Putini, se veprimet e tij nuk kanë pasoja reale, paratë do të vazhdojnë të rrjedhin. Kjo dërgon një sinjal të rrezikshëm se edhe shkeljet më të rënda të parimeve demokratike do të mbeten të pandëshkuara.

Pazari i arritur me Orban minon parimet që supozohet të mbështesin BE-në. Parlamenti Evropian, shpesh kampioni i vetëm i vlerave demokratike midis institucioneve të BE-së, po përgatitet për një luftë. Përpjekjet për të censuruar Komisionin Evropian janë duke u zhvilluar, duke e mbajtur atë përgjegjës për dështimin në rolin e tij ligjor si mbrojtës i traktateve të BE-së. Ligjvënësit e Parlamentit Evropian ishin arkitektët e “mekanizmit të sundimit të ligjit”, i cili i kushtzon paratë e BE-së me respektimin e parimeve themeluese të BE-së (demokracia, sundimi i ligjit dhe respektimi i të drejtave themelore), dhe ne do të këmbëngulim në nxitjen për zbatimin e vazhdueshëm të tij.

Nuk ka rrugëdalje, qytetarët evropianë duhet të luftojnë të djathtën ekstreme në kutinë e votimit. Në të gjithë kontinentin, shumica progresive, liberale, pro-evropiane duhet të mblidhet për të siguruar çdo vend të vetëm nga Orban dhe aleatët e tij. E ardhmja e Evropës varet në balancë./Përkthyer dhe përshtatur nga The Guardian-ZËRI

Lajme të ngjashme

Lajmet e fundit

Contact Us