Presidenti amerikan Donald Trump vlerësoi qëndrimin e homologut të tij turk, Rexhep Tajip Erdogan për qëndrimin e tij ndaj Sirisë. Trump, i bëri thirrje kryeministrit izraelit Netanyah Benjamin të “tregohet” i arsyeshëm gjithashtu. Përveç këmbënguljes së Donald Trump për stuhinë tarifore dhe kërcënimit për një shtesë prej 50% për produktet kineze, takimi i mbrëmshëm mes Donald Trump dhe kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu në Shtëpinë e Bardhë solli dy lajme më të rëndësishme: Rifillimin e dialogut të drejtpërdrejtë midis SHBA-së dhe Iranit në një nivel të lartë të shtunën e ardhshme, si dhe besimin e presidentit të SHBA-së në homologut turk Erdogan.
Edhe pse kjo nuk është hera e parë që Trump e vlerëson Erdogan, toni dhe veçanërisht konteksti në të cilin presidenti amerikan bëri deklaratat nuk mund të mos ngrejë shqetësime për raportet e tij të përmirësuar politike me presidentin turk.
Raportet politike Trump-Erdogan
Duke iu përgjigjur një pyetjeje në lidhje me tensionin mes Turqisë dhe Izraelit, sa i përket situatës në Siri, dhe zërave se po shkojnë drejt konfliktit, Trump theksoi se ai ka një “marrëdhënie të shkëlqyer” me Erdoganin, i cili është “i ashpër dhe i zgjuar”.
“E di që media do të zemërohet, sepse prisnin tjetër gjë, por ne kurrë nuk kemi pasur problem”,shtoi Trump, duke e konsideruar të përshtatshme të transmetonte para kamerave dialogun që pati me presidentin turk pas përmbysjes së regjimit të Bashar Assadit nga rebelët e mbështetur nga Ankaraja.
“I thashë urime Erdoganit, ju keni arritur atë që askush tjetër nuk e ka arritur në 2000 vjet, ju keni pushtuar Sirinë, në forma të ndryshme. Ai e mohoi, por unë i thashë se e bëri, dhe më pas më tha se mund ta kishte bërë.”
Duke iu kthyer Netanyahut, Trump tha: Unë besoj se mund të zgjidh çfarëdo problemi që keni me Turqinë, për sa kohë që jeni të arsyeshëm. Ju duhet të jeni të arsyeshëm, ne duhet të jemi të arsyeshëm.
Kryeministri izraelit nuk përmedi asgjë për arritjen e Turqisë, por foli për rifillimin e dialogut të drejtpërdrejtë midis SHBA-së dhe Iranit.
“Unë mendoj se të gjithë janë dakord se një marrëveshje (për programin bërthamor) do të ishte e preferueshme sesa të bëhej e dukshme, gjë që si unë ashtu edhe Izraeli duam ta shmangim”, tha Trump në një referencë indirekte, por të qartë për skenarët e sulmit kundër Iranit.
Vonesa e takimit dhe telefonatat
Lidhur me Gazën, Trump peshoi mbi çështjen e pengjeve izraelitë të mbajtur nga Hamasi (madje duke duartrokitur veprimet e Netanyahut), iu kthye çështjes së “komplotit” të jashtëzakonshëm për t’u shfrytëzuar nga SHBA dhe pretendoi se disa vende – të cilat ai nuk i përmendi – janë të gatshme të pranojnë palestinezë që “do të emigrojnë vullnetarisht”. Takimi Trump-Netanyahu u zhvillua me vonesë nga koha e lajmëruar, pasi u parapri nga një bisedë telefonike mes presidentit amerikan dhe liderëve të Francës, Egjiptit dhe Jordanisë, të cilët ndodheshin në atë kohë në Kajro.
Sipas presidencës egjiptiane, liderët diskutuan nevojën urgjente për një armëpushim në Gaza, lirimin e pengjeve izraelitë dhe zgjidhjen me dy shtete të çështjes palestineze.
Udhëtimi rrufe i Netanyahut – Si i shpëtoi arrestimit
Sipas shtypit izraelit, udhëtimi i rrufeshëm i Netanyahut në Uashington “u bllokua” ndërsa, po zhvillonte vizitën e tij në Budapest javën e kaluar.
Prej aty, avioni i tij u nis për në SHBA, duke fluturuar mbi Kroacinë, Italinë dhe Francën dhe duke shmangur vendet e tjera ku do të rrezikonte të arrestohej në ekzekutimin e urdhrit të Gjykatës Penale Ndërkombëtare për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit në Gaza.
Në çdo rast, avioni i kryeministrit izraelit nuk do të përgjohej nga avionë luftarakë, por – si në një udhëtim rrufe – kishte një marrëveshje joformale me disa qeveri që Netanyahu të mos arrestohej nëse avioni i tij do të bënte një ulje emergjente për shkak të një emergjence, p.sh. dështimi mekanik ose problem shëndetësor
