Demokracia është nën presion në rritje ndërsa regjimet autoritare forcohen. Ky është përfundimi i hulumtimit të Fondacionit Bertelsmann i prezantuar sot në qytetin e Güntersloh, shkruan gazeta Die Welt. Pothuajse një e treta e 137 vendeve të anketuara kishin mundësi jashtëzakonisht të kufizuara për pjesëmarrje politike.
Siç komenton rrjeti n-tv, në vendet autoritare, regjimet totalitare lejojnë vetëm pjesëmarrje shumë të kufizuar ose aspak politike të qytetarëve. Represioni, përqendrimi i pushtetit, eliminimi i organeve të mbetura të kontrollit dhe vendimet në qarqe të ngushta drejtuese janë karakteristike, siç thekson studimi i Fondacionit Bertelsmann.
Nuk ka pasur kurrë kaq pak vende të qeverisura në mënyrë demokratike, komenton një analizë e Fondacionit Bertelsmann. Kjo do të thotë se regjimet totalitare janë në rritje në mbarë botën. Për më tepër, gjithnjë e më shumë krerë shtetesh mbështeten në një sistem ekonomik që është krijuar qëllimisht për të qenë i padrejtë. Erozioni i demokracisë midis vendeve në zhvillim dhe atyre në zhvillim ka gjithashtu një ndikim në rritjen ekonomike, pabarazinë dhe varfërinë e qytetarëve.
Duke parë 137 vende nga Algjeria në Republikën e Afrikës Qendrore, “Indeksi i Transformimit” i Fondacionit Bertelsmann përfundon:
“Në 20 vitet e fundit, nuk ka pasur kurrë kaq pak vende demokratike.”
Në të njëjtën kohë, autorët e studimit konfirmuan pabarazinë ekonomike dhe politikat ekonomike të dështuara në shumë vende, duke gjetur se ka përjashtim masiv social në 83 nga 137 vendet e anketuara. Studimi i vendeve në zhvillim tregoi se tani ekzistojnë vetëm 63 demokraci me një popullsi totale prej rreth tre miliardë njerëz, krahasuar me 74 regjime totalitare që numërojnë rreth katër miliardë njerëz.
“Në një numër në rritje vendesh, kundërshtarët e reformave demokratike dhe ekonomisë së tregut janë në pushtet. Prandaj, qeveritë në shumicën dërrmuese të vendeve e shohin veten “jo si nxitës të zhvillimit të përgjithshëm shoqëror, por si përfaqësues të interesave të veçanta në një sistem ekonomik që është krijuar qëllimisht për të qenë i padrejtë”, thekson studimi i Fondacionit Bertelsmann.
Përpjekjet shpesh synojnë ruajtjen e një sistemi të korruptuar që nuk lejon konkurrencë të lirë dhe të ndershme ekonomike, shpjegojnë autorët e studimit.
“Përqendrimi i pushtetit ose mbajtja e tij nga një elitë e vogël shpesh merr përparësi ndaj formimit të një rendi ekonomik më të hapur dhe gjithëpërfshirës. Kjo ka pasoja negative për shkallën e pabarazisë dhe varfërisë”, shtojnë ata.
Në 74 vendet autoritare, lidershipi lejon shumë pak ose aspak pjesëmarrje politike, thotë studimi. Represioni, përqendrimi i pushtetit, eliminimi i organeve të mbetura të kontrollit dhe vendimet në qarqe të ngushta drejtuese janë karakteristike.
Regjimet autoritare “të moderuara” si Turqia, Iraku dhe Singapori
Sipas studimit, 25 regjimet autoritare “të moderuara” përfshijnë:
Turqinë , Algjerinë , Irakun , Ugandën , Nigerinë , Jordaninë dhe Singaporin , të cilat kanë pushtet autoritar. Për më tepër, Tunizia, Benini dhe El Salvadori janë ende të klasifikuara në vitin 2022 si demokraci.
Përveç kësaj, në mesin e regjimeve autoritare, sipas analizës së fondacionit, ka 49 edhe më të “ashpra”.
Këto përfshijnë Rusinë, e cila ende po lufton Ukrainën me udhëheqësin e Kremlinit, Vladimir Putin, duke e shpallur veten fitues për herë të pestë pas zgjedhjeve presidenciale që u përshkruan si “të manipuluara”. Për më tepër, autorët e studimit i bëjnë referencë të veçantë Republikës Popullore të Kinës:
“Regjimi kinez nën drejtimin e Xi Jinping po ndryshon gjithnjë e më shumë nga sundimi njëpartiak në një regjim autoritar”.
Regjimi në Kinë është i ngjashëm me vendet e grushtit të shtetit të Burkina Faso, Mali dhe Myanmar (ish Burma).
Dhe në shtetet arabe si Egjipti , Sudani dhe Siria , ka një kolaps të demokracisë dhe çdo opozitë heshtet.
Situata është e ngjashme në Afganistan, Nikaragua , Taxhikistani , Irani dhe Çadi .
Edhe në demokracitë e klasifikuara si “me të meta” ose “me të meta serioze”, liria për pjesëmarrje politike po zvogëlohet. Sipas studimit, në Hungari, për shembull, mediat opozitare censurohen gjatë periudhës parazgjedhore. E njëjta gjë është e vërtetë në Indi dhe Serbi.
Analiza përfshin gjithashtu Shqipërinë, Rumaninë, Ukrainën dhe Afrikën e Jugut, vende që i rendit në grupin e demokracive “me të meta”. Vlerësimi gjen një nivel veçanërisht të lartë të demokracisë midis anëtarëve të BE-së, Estonisë dhe Kroacisë