Klima e Skocisë po ndryshon më shpejt sesa pritej, kanë paralajmëruar shkencëtarët. Një studim nga Instituti James Hutton në Aberdeen thotë se shkurti në disa zona është tashmë 2,5 gradë Celsius më i ngrohtë, ndërsa reshjet janë në nivelet e parashikuara për vitin 2050.
Ata janë të shqetësuar se ndryshimet mund të ndikojnë në prodhimin e ushqimit dhe përpjekjet për të mbrojtur tokat që ruajnë karbonin. Ndryshimet klimatike vijnë, pasi globi theu një sërë rekordesh të motit, duke përfshirë vitin më të nxehtë dhe muajin më të nxehtë në korrik.
Studiuesit kanë krahasuar të dhënat e temperaturës dhe reshjeve nga periudha midis 1960-1989 dhe nga 1990 deri në 2019. Në disa pjesë të Skocisë, temperaturat mesatare mujore maksimale në shkurt u rritën me 2.5 gradë, ndërsa temperaturat maksimale më të larta janë rritur nga 12.6 në 13.4 gradë Celsius. Ata thonë se ndryshimi i temperaturës mesatare mujore të shkurtit është i krahasueshëm me intervalin më të ulët të asaj që parashikuesit e klimës kishte parashikuar për vitet 2020-2050.
Moti i paprecedentë
Një seri stuhish kanë sjellë mot të paprecedentë në Skoci vitet e fundit. Stuhia Arwen në vitin 2021 solli erëra verilindore me shpejtësi 100 mph, të cilat rrafshuan pyje të tëra dhe lanë shumë vende pa energji elektrike për ditë të tëra.
Më pas këtë vit Stuhia Babet shkatërroi mbrojtjen e lumenjve në Brechin, Angus, duke shkaktuar përmbytje në më shumë se 400 prona. Studimi zbuloi se Skocia ka përjetuar tashmë më shumë reshje dimërore sesa ishte parashikuar për mesin e shekullit 21.
Studimi doli në përfundimin se shkurti dhe prilli janë bërë deri në 60 për qind më të lagësht në 30 vitet e fundit, veçanërisht në perëndim, krahasuar me tre dekadat e mëparshme. Kjo tejkalon ndryshimin e parashikuar për vitin 2050, i cili pritej të kishte rreth 45-55 për qind më shumë shi.
Nuk ka surpriza
Studiuesi kryesor, Dr Mike Rivington, tha se kjo tregon se ne jemi tashmë në mes të ndarjes së klimës. Ai shtoi: “Kjo do të ketë ndikime globale, duke ndikuar në tregti dhe duke dëmtuar stabilitetin e ekonomive, ndërsa në të njëjtën kohë do të zvogëlojë kapacitetin tonë për t’u përshtatur. Nuk ka pasur kurrë një kohë më të rëndësishme për të kuptuar shkallën e kërcënimit dhe sa shpejt duhet të veprojmë.” Hulumtimi u krye nga Instituti James Hutton në emër të qeverisë skoceze.
Sekretarja e Net Zero, Mairi McAllan nënvizoi se ndryshimi i klimës nuk ishte një kërcënim i largët, por ka të bëjë me atë që po ndodh sot. Studimi sugjeron se gjatë 60 viteve të ardhshme Skocia mund të përjetojë periudha më të gjata të motit të thatë, veçanërisht rreth shtatorit.
Ajo parashikon se kjo do të sjellë më shumë mungesë uji dhe presione mbi produktivitetin e tokës bujqësore. Ruth Taylor, menaxhere e bujqësisë dhe përdorimit të tokës në WWF Skoci, tha se gjetjet e studimit nuk do të jenë befasuese për fermerët. Ajo shtoi: “Gjatë viteve të fundit, fermerët kanë luftuar me periudha të nxehtësisë ekstreme, thatësirës dhe përmbytjeve. Kjo analizë është e vlefshme për projekt-ligjin e bujqësisë, aktualisht nën shqyrtim në Parlamentin Skocez”./ZËRI/
